با اشتراک در خبرنامه همیشه از آخرین تخفیفات و رویدادهای مهم ما مطلع خواهید شد
انواع اکسیدکننده‌ها در آتش‌بازی
🎇 انواع اکسیدکننده‌ها در آتش‌بازی
اکسیدکننده‌ها قلب ترکیبات پیروتکنیکی هستند.
این مواد با آزادکردن اکسیژن در حین احتراق، امکان سوختن سریع، تولید نور، صدا و رنگ را فراهم می‌کنند.
هر اکسیدکننده ویژگی، رنگ، سرعت و شدت متفاوتی به ترکیب می‌دهد.
در آتش‌بازی، اکسیدکننده‌ها به ۶ گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
1) نیترات‌ها (Nitrates)
گروه ایمن‌تر، پایدارتر و کم‌حساس‌تر نسبت به سایر اکسیدکننده‌ها.
مناسب برای افکت‌های رنگی ملایم، جرقه‌ای و ترکیبات کلاسیک.
مهم‌ترین نیترات‌ها:
- نیترات پتاسیم (KNO₃)
رایج‌ترین اکسیدکننده در پیروتکنیک سنتی، شعله زرد–نارنجی ملایم. - نیترات باریم (Ba(NO₃)₂)
منبع تولید رنگ سبز روشن. - نیترات سدیم (NaNO₃)
تولید شعله زرد و افکت‌های درخشان.
مزایا:
- حساسیت کم
- مناسب برای ترکیبات مصرف عمومی
- پایداری بالا
معایب:
- رنگ‌ها به شدت پرکلرات‌ها نیستند
- رطوبت‌پذیری (به‌خصوص نیترات سدیم)
2) کلرات‌ها (Chlorates)
قوی‌تر از نیترات‌ها و تولیدکنندهٔ اکسیژن بیشتر.
برای افکت‌های روشن‌تر، رنگی‌تر و ترکیبات درخشان استفاده می‌شوند.
مهم‌ترین کلرات‌ها:
- کلرات پتاسیم (KClO₃) – پرکاربردترین
- کلرات سدیم (NaClO₃) – کمتر استفاده می‌شود
مزایا:
- تولید نور شدید
- مناسب برای رنگ‌های درخشان
معایب:
- حساسیت بالا به ضربه، سایش و گرما
- ناسازگاری شدید با سولفور، آمونیوم‌ها و مواد آلی خاص
- رطوبت‌پذیری
به همین دلیل در بسیاری کشورها برای تولید افکت‌های عمومی استفاده نمی‌شود و محدودتر است.
3) پرکلرات‌ها (Perchlorates)
یکی از مهم‌ترین و استانداردترین اکسیدکننده‌های آتش‌بازی مدرن.
مهم‌ترین پرکلرات‌ها:
- پرکلرات پتاسیم (KClO₄)
- پرکلرات آمونیوم (برای افکت‌های خاص، کنترل‌شده)
مزایا:
- قدرت اکسیدکنندگی بالا
- پایداری شیمیایی مناسب
- بهترین انتخاب برای رنگ‌های قرمز، سبز، آبی و بنفش
- حساسیت بسیار کمتر از کلرات‌ها
معایب:
- گران‌تر
- نیاز به دقت در فرمولاسیون
4) پرمنگنات‌ها (Permanganates)
در آتش‌بازی کمتر استفاده می‌شوند، ولی برای برخی افکت‌های خاص قابل کاربرد هستند.
نمونه:
- پرمنگنات پتاسیم (KMnO₄)
ویژگی‌ها:
- قدرت اکسیدکنندگی بالا
- تولید رنگ بنفش/قرمز سوخته
- ناسازگاری با مواد آلی ریزدانه
بیشتر در آموزش‌ها، تجربه‌های آزمایشگاهی، یا اثرهای خاص استفاده می‌شود.
5) پراکسیدها (Peroxides)
اکسیدکننده‌های بسیار قوی، اما معمولاً در آتش‌بازی عمومی استفاده نمی‌شوند.
نمونه‌ها:
- پراکسید باریم
- پراکسید سدیم
علت محدودیت استفاده:
- حساسیت بسیار بالا
- ناپایداری
- خطر واکنش ناخواسته
فقط در فرمول‌های صنعتی بسیار خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
6) ترکیبات اکسیژن‌دار ویژه
برخی ترکیبات آلی و غیرآلی، اکسیژن خود را در هنگام سوختن آزاد می‌کنند، اما جزو اکسیدکننده‌های کلاسیک نیستند.
نمونه‌ها:
- نیترات‌های آلی (مانند نیترات سلولز / نیتروسلولز)
- اکسیدهای فلزات خاص
این مواد هم سوخت و هم اکسیدکننده هستند و رفتار دوگانه دارند.
🎨 اثر اکسیدکننده‌ها بر رنگ شعله
اکسیدکننده به‌طور مستقیم روی رنگ شعله اثر می‌گذارد:
| اکسیدکننده | رنگ یا اثر غالب | کاربرد |
|---|---|---|
| نیترات باریم | سبز | ستاره سبز، افکت‌های چمنی |
| نیترات استرانسیوم | قرمز | ستاره قرمز، شعله‌های سینمایی |
| پرکلرات پتاسیم | رنگ‌های شفاف و درخشان | پیروتکنیک حرفه‌ای |
| کلرات پتاسیم | نور شدید سفید | ترکیبات روشن، اما پرخطر |
| نیترات سدیم | زرد | شعله‌های درخشان و افکت فلشی |
🔥 جمع‌بندی
اکسیدکننده‌ها ستون اصلی آتش‌بازی هستند و هر نوع، رفتار و نقش متفاوتی دارد:
- نیترات‌ها: ایمن، کلاسیک، رنگ ملایم
- کلرات‌ها: قدرتمند اما حساس
- پرکلرات‌ها: استاندارد حرفه‌ای، رنگ‌های شفاف
- پرمنگنات‌ها: خاص و محدود
- پراکسیدها: صنعتی، بسیار قوی و پرریسک
- ترکیبات اکسیژن‌دار ویژه: نقش دوگانه (سوخت + اکسیدکننده)
اگر مایل باشید، می‌توانم برای شماره بعدی خبرنامه، موضوعات زیر را نیز آماده کنم:
پیشنهادها:
- تحلیل فنی: بهترین اکسیدکننده برای هر رنگ در پیروتکنیک
- مقایسه‌ی پرکلرات پتاسیم و کلرات پتاسیم در ستاره‌های رنگی
- نقش اندازه ذرات اکسیدکننده در سرعت احتراق
- چگونه اکسیدکننده مناسب برای یک افکت انتخاب کنیم؟
کدام را دوست دارید ادامه بدهیم؟
از فلات کالا یه جنس خوب بخر...
فروشگاه فلات کالا به منظور تامین انواع محصولات شیمیایی و انواع خاک و کودهای شیمیایی در بسته بندی های متنوع تشکیل شده است. علاوه بر عرضه محصولات باکیفیت و درجه 1 به مشتریان گرامی، امکان مشاهده، بررسی و مقایسه محصولات در سایت به سادگی امکان پذیر بوده و اطلاعات و دانش مخاطبین را در این زمینه افزایش می دهد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به گروه بازرگانی فلات ایران است. توسعه و طراحی توسط رسانه گستر بنفشه
