در ادامه، انواع متداول چسبها در پیروتکنیک و مقایسه آنها را آوردهام .
🔹 ۱. دکسترین (Dextrin)
نوع: چسب طبیعی (مشتق از نشاسته)
حلال: آب
کاربردها:
- چسباندن لایههای کاغذی در ساخت پوسته (Shell)
- تثبیت پودرهای رنگی روی گرانولها
- بایندینگ پودرهای ستاره (Stars)
مزایا:
- ارزان، در دسترس، و غیرسمی
- قابل کنترل با میزان آب
- نمیسوزد یا تولید دود مضر ندارد
معایب:
- مقاومت پایین در برابر رطوبت
- زمان خشک شدن نسبتاً طولانی
🔹 ۲. نیتروسلولز (Nitrocellulose)
نوع: چسب سلولزی قابل اشتعال
حلال: استون یا اتر–الکل
کاربردها:
- بایندینگ در ترکیباتی که باید سریع خشک شوند
- روکش ضدآب روی ستارهها یا فیوزها
- چسب در ترکیباتی که دمای بالا تحمل میخواهند
مزایا:
- خشک شدن سریع
- مقاومت در برابر آب
- افزودن انرژی به سوخت
معایب:
- قابل اشتعال و خطرناک هنگام ساخت
- نیازمند تهویه مناسب به علت بخارات آتشگیر
🔹 ۳. سیلیکون RTV (Silicone RTV)
نوع: چسب پلیمری مقاوم به حرارت
حلال: بدون حلال (واکنشپذیر با رطوبت هوا)
کاربردها:
- آببندی فیوزها
- چسباندن قطعات فلزی یا پلاستیکی در موشک و راکت
- جلوگیری از نفوذ رطوبت
مزایا:
- انعطافپذیر و ضدآب
- مقاوم تا دمای حدود ۳۰۰°C
- مناسب برای چسباندن قطعات مکانیکی
معایب:
- گرانتر از چسبهای معمول
- برای چسباندن پودرها کاربرد کمی دارد
🔹 ۴. لاک شلاک (Shellac)
نوع: رزین طبیعی (محلول در الکل)
کاربردها:
- بایندر در ترکیبات خاص (مثلاً برخی فرمولهای کلاسیک رنگی)
- پوشش محافظ روی ستارهها یا فیوز
مزایا:
- ایجاد پوشش سخت و براق
- ضد رطوبت
- در فرمولهای کلاسیک جایگزین خوبی برای نیتروسلولز
معایب:
- قیمت بالا
- حلال قابل اشتعال (الکل)
🔹 ۵. پلیوینیل الکل (PVA) و پلیوینیل استات (چسب چوب)
نوع: چسب پلیمری در آب
کاربردها:
- چسباندن کاغذ در ساخت بدنهها
- بایندینگ در برخی گرانولها
مزایا:
- ارزان و ایمن
- در دسترس در ایران (چسب چوب معمولی)
معایب:
- مقاومت پایین در رطوبت
- در ترکیبات با اکسیدکنندههای قوی (مثل پرکلراتها) باید با احتیاط استفاده شود
🔹 ۶. رزین فنولیک (Phenolic Resin) یا اپوکسی
نوع: چسب صنعتی مقاوم به حرارت و ضربه
کاربردها:
- چسباندن قطعات مکانیکی راکتها
- پوشش محافظ در چاشنیها یا قطعات در تماس با حرارت بالا
مزایا:
- بسیار مقاوم و بادوام
- چسبندگی عالی به فلز، چوب و پلاستیک
معایب:
- گران
- غیرقابل استفاده برای پودرهای سوختی (ممکن است واکنش دهد یا احتراق را تغییر دهد)
⚖️ مقایسه خلاصه:
| نوع چسب | حلال | کاربرد اصلی | مزیت | نقطه ضعف |
|---|
| دکسترین | آب | ستاره و کاغذ | ارزان و ایمن | حساس به رطوبت |
| نیتروسلولز | استون | ضدآب و سریع | مقاوم و سریع | خطر اشتعال |
| سیلیکون RTV | ندارد | آببندی و مکانیکی | مقاوم به حرارت | گران |
| شلاک | الکل | پوشش محافظ | ضد رطوبت، براق | گران |
| PVA / چسب چوب | آب | کاغذ و گرانول | در دسترس | مقاومت کم به آب |
| اپوکسی / فنولیک | دو جزئی | مکانیکی | بسیار مقاوم | گران، واکنشزا |