پودر روی در فرآیند گالوانیزه‌کاری؛ نکات مهم و کاربردها

گالوانیزه‌کاری یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از خوردگی و افزایش عمر مفید قطعات فولادی و آهنی است. در کنار روش‌های مرسوم مانند گالوانیزه گرم و سرد، پودر روی (Zinc Powder) نقش مهمی در افزایش چسبندگی، کیفیت پوشش و دوام نهایی محصول دارد. در این مطلب به بررسی نقش، ویژگی‌ها و کاربردهای پودر روی در فرآیند گالوانیزه می‌پردازیم.

چرا پودر روی در گالوانیزه‌کاری اهمیت دارد؟

پودر روی به دلیل داشتن خلوص بالا و قابلیت ایجاد یک لایه محافظ یکنواخت، دارای مزایای زیر است:

1) ایجاد حفاظت گالوانیکی

پودر روی یک پوشش محافظ کاتدی ایجاد می‌کند؛ یعنی حتی اگر پوشش خراشیده شود، خودِ روی قربانی شده و از خوردگی فلز پایه جلوگیری می‌کند.

2) چسبندگی عالی به سطح فولاد

وجود ذرات بسیار ریز روی باعث تشکیل لایه‌ای یکنواخت می‌شود که چسبندگی پوشش را در گالوانیزه سرد افزایش می‌دهد.

3) مقاومت بالا در برابر رطوبت و مواد شیمیایی

پودر روی پس از ترکیب با رزین‌ها، فیلم محافظ سخت و مقاومی ایجاد می‌کند که برای محیط‌های صنعتی و شرایط سخت مناسب است.

4) قابلیت استفاده در سطوحی که امکان گالوانیزه گرم نیست

مانند:

• تعمیر نقاط زنگ‌زده
• پوشش‌دهی سازه‌های نصب‌شده
• قطعات بزرگ یا حساس به حرارت

کاربردهای پودر روی در گالوانیزه‌کاری

1) گالوانیزه سرد (Cold Galvanizing)

در این روش محلول یا رنگ حاوی 90–95٪ پودر روی روی سطح اعمال می‌شود.
نتیجه: یک پوشش محافظ مشابه گالوانیزه گرم اما با قیمت و تجهیزات کمتر.

2) تعمیر و ترمیم گالوانیزه گرم

پس از برش، جوشکاری یا مونتاژ قطعات گالوانیزه، از پودر روی برای ترمیم پوشش استفاده می‌شود.

3) ساخت انواع پرایمر و رنگ‌های ضدزنگ

پودر روی ماده اصلی پرایمرهای صنعتی با مقاومت بالا در صنایع زیر است:

• نفت و گاز
• پتروشیمی
• خطوط انتقال
• سازه‌های دریایی
• برج‌ها و سوله‌ها

4) تولید اسپری‌های گالوانیزه

اسپری‌های زینک‐ریچ از پودر روی برای پوشش‌دهی سریع و موضعی استفاده می‌کنند.

نکات مهم هنگام انتخاب پودر روی برای گالوانیزه‌کاری

1) خلوص پودر

حداقل خلوص ۹۹.۵٪ برای عملکرد بالا لازم است.

2) اندازه ذرات (Particle Size)

ذرات ریزتر → چسبندگی بیشتر و لایه یکنواخت‌تر
ذرات درشت‌تر → پوشش ضخیم‌تر اما زبری بیشتر

3) شکل ذرات

• دندریتی (شاخه‌ای) → چسبندگی بالا و مناسب برای رنگ‌های غنی از روی
• کروی → جریان‌پذیری بهتر و مناسب برای فرایندهای اتوماتیک

4) میزان روی در فرمولاسیون

برای پوشش گالوانیزه سرد استاندارد، ۹۰–۹۵٪ پودر روی در ترکیب توصیه می‌شود.

5) کیفیت بسته‌بندی و نگهداری

پودر روی نسبت به رطوبت حساس است. باید در ظروف درب‌دار، خشک و خنک نگهداری شود.

مزایای استفاده از پودر روی در گالوانیزه

✔ هزینه کمتر نسبت به گالوانیزه گرم
✔ قابلیت اجرا در محل و بدون محدودیت ابعاد
✔ مقاومت بسیار بالا در محیط‌های خورنده
✔ کاربرد آسان با قلم، غلتک یا اسپری
✔ چسبندگی عالی به انواع فولاد