نقش دکسترین در آتش بازی

دکسترین (Dextrin) در آتش‌بازی یکی از افزودنی‌های رایج و چندمنظوره است که نقش‌های مهمی در فرمولاسیون ترکیبات پیروتکنیکی ایفا می‌کند. نقش‌های اصلی دکسترین به شرح زیر است:

۱. چسباننده (Binder)

مهم‌ترین نقش دکسترین در آتش‌بازی، به‌عنوان یک چسباننده است. دکسترین در آب حل می‌شود و پس از خشک شدن، مواد را به هم می‌چسباند. این ویژگی برای شکل‌دادن به اجزای فشرده یا قالبی مانند:

• ستاره‌ها (Stars)
• پلت‌ها (Pellets)
• فشنگی‌ها (Comets)
• لوله‌های دودزا یا ترقه‌ها

بسیار مفید است.

💡 معمولاً دکسترین بین 3 تا 8 درصد از وزن کل ترکیب را تشکیل می‌دهد، و با مقدار کمی آب مخلوط شده تا حالت خمیری ایجاد کند.

۲. افزایش مقاومت مکانیکی

پس از خشک شدن، دکسترین باعث ایجاد یک ساختار منسجم و مقاوم می‌شود که در برابر شکستن یا پودر شدن در حین حمل‌ونقل یا شلیک مقاومت دارد.

۳. سوخت (Fuel) جزئی

دکسترین یک کربوهیدرات است و به عنوان سوخت نیز عمل می‌کند، اگرچه نقش اصلی آن چسبندگی است. در برخی ترکیبات، به‌ویژه ترکیبات دودزا یا ترکیبات رنگی، ممکن است به مقدار بیشتر برای ایجاد حرارت استفاده شود.

۴. غیرفعال بودن شیمیایی

دکسترین با بیشتر مواد شیمیایی پیروتکنیکی واکنش نمی‌دهد و در شرایط خشک، پایداری خوبی دارد.

✅ مزایا:

• ارزان‌قیمت و در دسترس
• ایمن برای کار کردن
• قابل حل در آب و خشک‌شونده سریع
• بدون اثر منفی بر عملکرد آتش‌بازی (در دز مناسب)

❌ محدودیت‌ها:

• در محیط مرطوب ممکن است جذب رطوبت کند و ساختار را تضعیف نماید.
• در دزهای بالا ممکن است احتراق را کمی کند یا دود ایجاد کند.