افکت فشفشهای (که به انگلیسی به آن "Fountain effect" یا "Gerb" گفته میشود) یکی از جذابترین و کمخطرترین افکتها در آتشبازی است و به راحتی میشه اون رو ساخت و کنترل کرد. این افکت معمولاً یک ستون درخشان از جرقه و صداهای فشفش ایجاد میکنه که به شکل یک آبشار نورانی از یک لوله بیرون میزنه.
در ادامه روش کامل ساخت یک افکت فشفشهای رو برات مینویسم:
🔥 طرز ساخت افکت فشفشهای (Fountain Effect)
💠 ترکیب پیشنهادی پایه (پُرتراکم و مطمئن):
ماده | نقش | درصد وزنی |
---|
نیترات پتاسیم (KNO₃) | اکسیدکننده | 55% |
آلومینیوم پودر (Atomized) | جرقهساز | 15% |
زغال نرم پودر شده | سوخت | 15% |
دکسترین یا لاکتوز | سوخت کمکی / چسبنده | 10% |
خاک نرم (بنتونیت یا خاک رس) | تنظیم سرعت سوخت | 5% |
💡 اگر خواستی صدای فشفش زیادتر بشه، میتونی به جای آلومینیوم معمولی از Fe یا Ti پودر درشت استفاده کنی که جرقههای طولانیتری میدن.
🛠 تجهیزات مورد نیاز:
- لوله مقوایی یا آلومینیومی ضخیم (قطر 1.5 تا 3 سانتیمتر، ارتفاع 8 تا 12 سانتیمتر)
- فتیله با تاخیر یا جرقهزن
- گل چسب یا خاک رس برای درپوش پایین
- پانچ فلزی برای خروجی بالا (با قطر کم)
🧪 روش ساخت:
- تمام مواد خشک رو جدا آسیاب و الک کن.
- ترکیب رو به صورت خشک، آرام و کامل مخلوط کن.
- لوله رو از پایین با خاک رس یا گِل چسب کاملاً ببند.
- مواد رو با فشار ملایم در لوله بریز، هر بار حدود 1 سانتیمتر کوبش بده (نه زیاد!).
- از بالا یک پانچ باریک (مثل نازل) بذار که باعث فوارهای شدن شعله بشه.
- درپوش بالایی باز باشه و فتیله یا جرقهزن در بالا قرار بگیره.
✨ نکات فنی:
- اگر بخوای جرقههای سفید درخشانتر داشته باشی، از پودر Mg-Al (مگنالیم) یا تیتانیوم دانهدرشت استفاده کن.
- با کاهش خاک رس یا افزایش زغال، سرعت احتراق بیشتر میشه و شعله بلندتر میزنه.
- با زیاد کردن دکسترین یا افزودن شکر، فشفشه ممکنه دودزا و شعلهدارتر بشه.
- میتونی رنگ شعله رو با افزودن فلزات خاص تغییر بدی (استرانسیم = قرمز، مس = آبی، باریم = سبز).
⚠️ ایمنی:
- فقط در محیط باز، ایمن و بدون مواد اشتعالزا تست انجام بده.
- ترکیب را در حجم زیاد مخلوط نکن (مثلاً در هر بار 50-100 گرم).
- از دستکش، عینک و ماسک استفاده کن، خصوصاً هنگام کار با آلومینیوم و نیترات.